Burma/Myanmar del II

Fyrst til dei som er forvirra ang. overskrifta. Det er me òg. i 1989 forandra militærregimet namnet på landet frå Burma til Myanmar. Landets sin demokratisk valgte opposisjon, leda av Aung San Suu Kyi har bedd verda om å fortsetje å nytte namnet Burma. Både derfor, og av vane, har blant anna norsk media halde fram med å kalle landet Burma. Den andre sida av saken er at ordet Burma refererar til majoritetsbefolkinga i landet, folkeslaget Bamar som utgjer i overkant av 60% av befolkinga. Det verkar meir rett ovanfor dei over 100 andre etniske grupene i landet å ha eit meir nøytralt namn. Dette var òg det standpunktet me fekk høyre av venene våre der. I tilegg er Burma eigentleg ei feil utaling av Bamar som dei tidlegare britiske koloniherrane stod for. Konklusjon: me veit ikkje heilt kva me skal kalle landet. Men nok om det.

Me hadde eigentleg ingen planar om å ta turen til Myanmar, då me trudde dette var off-limits. Men då Kristian spurte sin gode misjonærven Atle Roger som bur i Bangkok om det var noko me kunne hjelpe til med, ville han gjerne at me skulle ta turen til Myanmar. Der har han på eige initiativ kome i kontakt med ein kristen undergrunnsmenighet, og dei ville gjerne ta imot oss som engelsklærerar. Litt spente trappa me opp paa den myanmarske ambassaden dagen etter me levera inn søknaden og fekk heldigvis invilga turistvisum.


Takknemlege for mogleiken til ei unik oppleving og med fivrell (sommarfuglar) i magen letta me frå Bangkok og landa trygt i Yangon/Rangoon (sama stadsnamn- problematikk). På flyplassen vart me møtt av Pastor Mang, pastoren i menigheten. Allereie på drosjeturen til hotellet vart me slått av kor annleis alt er i Myanmar enn i noko ana land i sør aust Asia. Alt ein ser av bygningar, bilar, reklamer og produkt lyser at dette landet har vore praktisk talt isolera frå omverda sidan 60-talet (med unntak av regjeringa sin gode ven Kina). Me kom rett frå Bangkok sitt sky-train, 5-felts motorvegar og fine drosjer nedkjølte av air-condition til Yangon sine bokstaveleg-klar-til-å-dette-frå-kvarandre-drosjer, nedslitte hus, livlege gater og fatigdom. Det føltes heilt spesielt å vera i Myanmar frå dag 1. Alt ein har høyrt om dette litt små-forbudte landet, alle historiane om spionar frå regjeringa på kvart gatehjørne, den ikkje-eksisterande religionsfridomen og den lite vesteleginfluera kulturen gjorde til at me sat me ei spesiell kjensle i magen heile tida me var der. Det var som ei spesiell atmosfære låg over dette annleis-landet.

Landet der menn går i skjørt... Det heiter eigentleg longsi og både damer og menn går med det. Me fekk kvar sin som takk for hjelpa av førskulen me var dei to fyrste dagane.

Dagen etter byrja det me trudde skulle bli eit relativt hardt undervisningsopplegg. Før me kom til Myanmar hadde me nemleg fått tilsendt ein timeplan som inneheldt 0 fridagar og 3 timar engelsk og 3 timar musikkundervisning kvar dag. I fare for å bli totalt utslitte å ikkje få sett meir av Myanmar enn dei 4 veggane i eit klasserom, spurte me på førehand om å få ein fridag midt inne i opplegget. Kor feil går det ann å ta? Det viste seg at Mang og hans medarbeiderar med stor iver tok det som si personlege oppgåve å vise oss mest mogleg av området, og når det kom til intensiteten, lat meg berre sei at myanmareserar er minst like glade i kaffipauser og prating som nordmenn og at timeplanen blei fylgt slik ca like mykje til punkt og prikke som i Afrika =) Dessutan har eg aldri sett makan til kunnskapstyrste og ivrige studentar, så undervisninga gjekk som ein leik. I alle fall til tider. Litt verre var det når me på dag 1 blei sett til å undervise 3-5 åringar som berre kunne "good morning teacher". Sjamerande var dei i alle fall. Eg veit ikkje kor mykje akademisk utbytte dei fekk av å lære have you seen my funky chicken, men me kosa oss i alle fall saman :)

Matpause

Dag 2 skjedde det noko interresant. Det viste seg at historiane om spionar frå regjeringa på kvart gatehjørne var sanne. To kvitingar som går ut og inn av ein førskule for fatige born viste seg å vekkje oppsikt. Heldigvis er Myanmar ifylgje Pastor Mang sakte, men sikkert under endring, og denne gongen slapp me unda med ein liten reprimade for at me ikkje hadde med passa våre. Det var vist veldig stas for dei berre å få snakke med oss, sjølv om dei faktisk blei så sjenera når me viste våre bleike åsyn at dei ikkje fekk ut eitt ord... Sum Pi (han som dreiv skulen) fortalde oss at dette besøket faktisk var eit lite vendepunkt då mennene var venlege og sette seg ned og snakka med han om kva skulen hans eigentleg gjorde, kvifor me var der osb, ikkje berre prøva å laga bråk. Litt flaue over problema me var årsak i og ei erfaring rikare fortsette me undervisninga.



Fortsetjing fylgjer...

Burma/Myanmar

Kvar skal ein byrje...

• Burma vert rekna som eit av verdas fatigaste land
• Burma er rikt på naturressursar som petroleum, naturgass, metall og mineral.
• Landet er også blant verdas to største produsentar av opium, og narkotikahandelen er aukende.
• Vegnettet i Burma er til dels særs dårleg, så den beste måten å reise rundt i landet på er med fly.
• Alle internasjonale bankar er nå ute av landet, det finnes ingen minibankar og all valutta må bringas inn i landet som kontantar for så og bli veksla inn i myanmarske kyatt (har dollarsedelen din saa mykje som ein liten brettekant vil ingen ta imot han som betaling!)
• 87 % er buddhistar, resten er kristne, muslimar og hinduar.
• Regimet er anklaga for ikke å respektere menneskerettighetane.
• Motstand og politisk opposisjon mot regimet blir ikkje tolerert.
• Landet fekk sin uavhengighet fraa britane i 1948, oekonomisk så situasjonen ljos ut, med eit BNP som var eit av de sterkeste i Asia
• Eitt militærkupp i 1962 gjorde slutt på det demokratiske Burma og militærstyret har sete ved makta sidan.
• I 1990 vart eit demokratiske valg gjennomført. Aung San Suu Kyi og hennes parti NLD vant valget suverent, men militærregimet nektet å gi fra seg makten, og styrer fortsatt landet med jernhånd. Både Aung San Suu Kyi og nestleiaren i NLD, Tin Oo, har sida den gong tilbragt mesteparten av tida si i husarrest.
• Aung San Suu Kyi sat samanhengande i husarrest frå mai 2003 og fram til 13 november 2010 -då ho vart lausleten. Sidan slutten av 1980-talet har ho sete i husarrest eller fengsel i tilsaman 13 år.
• Vesten foerer ei boikottlinje ovanfor Burma, blant anna naar det kjem til handel

I dette grusom-fantastiske landet var me saa heldige aa faa vera i 10 dagar og sjaa og oppleve landet og kulturen fraa insida, gjenom Pastor Mang og menigheten hans.

To be continued...

Siem Reap

Siem Reap er ikkje kjent for så mykje meir enn å vera vert for turistar som skal til Angkor Wat, nominert til å vera eit av dei 7 nye verdensundera. Byen gjer i og for seg jobben sin veldig godt. Me losjera oss inn på eit av dei finaste hotella me har budd på til ein veldig rimelig sum, me fann mat som var god og billig, me gjekk rundt på marknaden som hadde det meste ein turist kan ynskje seg (Altså t-skjorter som markerar akkurat kor du har vore, spisepinner, kjolar og lokale krydrer), og dei hadde tuktukar som gledelig tok turen til Angkor Wat. Me tok bussturen frå Phnom Penh til Siem Reap saman med Jessica og Chris, som me no hadde kome i god kontakt med. Etter å ha reist heile vietnamkysten på langs med buss var dei 5 timane bussen tok som ein lett sundagstur. Hotellet vårt hadde badebasseng, inkludera morgomat og fine rom med air-con til den nette sum av 15 dollar. Ein sum me var vande med å betala for eit shabby gjestehus i Vietnam.

Fekk eit skikkelig bra tilbod frå eit reisebyrå i Phnom Penh, så blei henta på bussterminalen

kveldsmarknad

Plutseleg hadde me eit skikkelig bra utvalg til morgomaten. Syltetøy, ost, nutella, peanøttsmør, brød og knekkebrød.

Me var framme i Siem Reap på formiddagen, og allereie 3 timar etter ankomst var me i billettluken for å kjope dagspass til Angkor Wat. Me reiste direkte vidare til Angkor Wat for å få med solnedgangen, som var inkludera i dagspassbilletten for dagen etter. Solnedgangen tok diverre ikkje kaka. Me gjekk opp ein lang sti, klatra opp til toppen av ein ruin og såg på skyene heilt til det vart morkt. Saa gjekk turen tilbake til byen kor me fekk i oss litt mat.

Det beste bilete frå solnedgangen

04.55. Alarmen går! Ja. Med håp om eit betre resultat våkna me opp for å få med oss soloppgangen også. Diverre utan hell igjen. Me var derimot glade for å kunna sei at me har ete morgomat på Angkor Wat. Glade var me også ettersom at det var lurt å koma tidleg mht. temperaturen som i ein litt for stor fart sneik seg oppover termometeret. Angkor Wat betyr ¨tempelbyen¨. Og er ein god forklarelse for kva me var inne i dei neste 6 timane. Området var stort, så me trengde ein tuktuk til å kjøra oss mellom dei forskjellige templa. Mange brukar ei veke på å dette, me hadde bare ein dag. Me var innom 3 tempelområder. Fyrst hovedtempelet, deretter eit stort tempelområde og til slutt ennå eit stort tempelområde (Tomb Raider vart blant anna spela inn der).


Temples of Angkor Wat:

Soloppgangen

grr.....

litt bratte trapper

daa me blei leie av aa sjaa paa tempelruinar ganske lenge foer me folte at me burde fekk photoshoots tida til aa gaa ;)

-Kristian

Eit lite stykke Vietnam og Phnom Penh

Ho Chi Minh City var eigentlig ein planlagt stopp på turen, men måtte desverre droppas grunna tidsmangel. I staden for reiste me rett til Phnom Penh, hovudstaden i Kambodsja. Følelsen av å koma frå eit land til eit anna kom allereie i det me gjekk på bussen i Ho Chi Minh City. Me blei tatt hand om med omhu, guiden snakka forståelig engelsk, bussjåføren var smilande og me fekk reint vatn på bussen. Etter uttallige bussturar på veg nedover kysten av Vietnam hadde me aldri vore borti liknande. Det toppa seg på bussturen frå Nha Trang til Mui Ne. Som tideligare nevnt fekk Marit bare plass på golvet. Der sovna ho, og blei vekt av billettøren som gav beskjed om at ho måtte flytje seg. Vidare tok han puta hennar og la seg ned på same plassen sjølv og la seg til å sove. Sjølv om dette kanskje var den verste opplevinga av den vietnamesiske servicen så har me eigentlig ikkje hatt så mange gode opplevingar med den. Dei fleste reisebyråa har vore kjipe og selgarar har vore innpåslitne og sure. Dette satt derimot ikkje ein stopp på at me kosa oss utruleg mykje under opphaldet vårt i Vietnam.

Me kom til Phnom Penh midt på dagen og fann oss ein tuktuk saman med eit australsk-canadisk kjærastepar. Nokon som viste seg å vera folk me gladeleg bruka dagane vidare saman med. Me hadde lese om fleire goodcause restauranter i området, så etter å ha innlosjera oss på eit billig gjestehus midt i sentrum gjekk me til ein av dei. Friends kalla dei restauranten for, og er ein restaurant som blant anna gjev gatebarn yrkesopplæring. God mat.

Romet vårt i Phnom Penh

I Phnom Penh fekk me eit innblikk av korleis Kambodsja var under Khmer Rouge og Pol Pot. Me var innom Killing Fields og S-21. Dette gjorde me på ein dag saman med Jessica og Chris. Me blei fyrst presentera for Killing Fields. Ein plass laga for å drepa og gravlegga. Les meir her. Etterpå kjøyrde me til S-21. Ein tideligare skule som blei omforma til ein fangeleir. Her blei folk torturera heilt til dei var på nippen til å døy. Då blei dei sende til Killing Fields. S-21. Det var ei fryktelig oppleving.

Killing Fields:

S-21:

Mui Ne

Etter at me tideligare på dagen hadde vandret langs stronda på leit etter den dyraste og finaste restauranten, gjekk me inn i ein lobby som utan overdrivelse fint kunne vært brukt som innspillingslokale til avslutningsscenen på ein James Bond-film. Klokka var 7 på kvelden og sola hadde akkurat skint sine siste stråler. Det var noeyaktig 27 timar sidan me for fyrste gong hadde satt våre fyrste skritt på Mui Ne sin jord. Bussturen som hadde tatt 17 timer var ingenting for to slitne backpackere som snart kunne krysse seg ferdig med heile kysten av Vietnam. Me hadde først tatt nattbussen frå Hoi An til Nha Trang før me pressa oss inn på den fyrste bussen vidare til Mui Ne. Utanom at Marit måtte sittje på golvet var me svært nøgde med å kunne koma oss til Mui Ne same dagen.

Her er Marit sin plassering i bussen frå Nha Trang til Mui Ne

Det var først og fremst dei raude sandynene som lokka oss hit, tanken på å lata som at me var i Sahara når me eigentlig var på soerkysten av Vietnam. For min del var det mest for å få eit bilete av meg sjølv vandrande uttørka langs haugar av uendelige mengder raud sand i steikande motsol. Noko som viste seg å ikkje bli like fint i røynda som i fantasien min - ikkje at eg hadde forestilt meg at det skulle bli vilt fint altså. Bare litt. Uansett. Her satt me. Med klede som var skreddersydd til å passe oss heilt til den minste detalj. Marit hadde på seg sin nye kjole, mens eg brukte mine skreddersydde sko og ei ny skjorte. I bakgrunnen av Bruno Mars fløytestemme kunne me høyra bølgjene slå mot stronda nedanfor oss.

Har aldri sett så mange fiskebåtar på ein plass før!

Vilt kult med raud sand


Visste ikkje heilt om eg skulle posta dette bilete, og veit heller ikkje kvifor eg gjorde det

Menyen var full av merkelige rettar. Steikt hummer i champagne og spagetthi alla vodka. Eg fann mine egne favoritter og valde til slutt pasta pesto. Marit valde rump steak med potetstappe, laukringar, sopp, peppersaus og forskjellige grønnsaker. Eg kjende at baken hadde godt av dei mjuke stolane me hadde blitt presentert for i det me kom inn i restauranten. Nesten heile dagen hadde nemlig gått med på å sitje på eit hardt motorsykkelsete og kjøyrd rundt forbi overalt. Å leiga seg ein motorsykkel og kjøyra rundt har foresten vist seg å vera ein ypperlig måte å utforska ein ny stad på. Det er billig og du kan kjøyra kor du vil. Me fekk oppleve dei raude sandynene, fonne ut at Mui Ne er ein fiskerlandsby og at den lange kystlinja med strender, saman med masse vind, viste gode forhold for dei som driv med kitesurfing og liknande. Både Marit og eg var frista til å melda oss på eit kurs i kitesurfing, men etter litt vurdering fann me ut at det var betre å venta til me hadde litt meir tid. Middagen kom på bordet og me tok til å eta. Me hadde allereie medan me var i Hanoi fonne ut at me hadde beregna for dårlig tid i Vietnam og Kambodsja. Me visste me skulle reise frå Bangkok til Myanmar den 20. Februar, og at me måtte vera i Bangkok til den 17. for å søkje om visum. Det førte til at me hadde femten dagar på å koma oss frå Hanoi til Bangkok. Me satt opp ei reiserute og fann ut at me ville bruke 10 dagar på Vietnam og 5 på Kambodsja. Det var det som var grunnen til at opphaldet i Mui Ne bare kunne vara 3 dagar og at me måtte hoppe over Nha Trang. Etter at middagen var fortært gjekk me bort til ei av restaurantens sofagrupper og bestilte kvar vår brooklynshake.

Eit stykke lengre vekke frå dei raude sanddynene var dei kvite sanddynene som skulle vera endå meir spesielle. Me fann dei ikkje, dette var det nærmaste me kom

Fiskarar gjer seg klar til dagens dyst

Her er me på den fine restauranten

Dagen derpå gjekk med på å vera på stronda og eta mat. På kvelden tok me nattbussen vidare til Ho Chi Minh City.

Kiteparadis

Hoi An

Me har dei siste 10 dagane vore i Burma kor det ikkje er mogleg å vera på så mange internettsidar. Me har derfor ikkje hatt anledning til å posta blogginnlegg. Me vil gjera opp for dette ved å frå no fortløpande leggje ut mange blogginnlegg.

.

Gjenom hostelet i Hanoi kjøpte me ein hop on hop off sleeperbus bilett til Ho Chi Mihn med 5 stopp. Det vil seie at mellom Hanoi i nord og Ho Chi Minh i sør (tidelegare Saigon) kunne me hoppe av og paa bussen 5 gonger for kor mange dagar me ville. Greit i teorien, ikkje like greit i praksis... Vårt fyrste møte med sovebuss var spanande i fleire betydingar. Kult med senger, spanande å ligge i øverste midt-koye, då det kjendes ut som om eg skulle dette ned i kvar sving, eksotisk med kakerlakkar på golvet då eg fekk bytt til ei seng i golvhøgde... Men alt i alt var opplevinga positiv. Med atskillig fleire timar svevn bak oss enn me ville fått i ein vanleg buss blei me vekte opp til det påtvingde 5 timar lange stoppet i byen Hue. Dette stoppet utnytta me etter beste evne med å leige ein moped og farte rundt i gamlebyen. Ganske så facinerande.

Utforsking av gamlebyen i Hue

Merkeligaste nudlene eg har sett

Den neste etappen var 5 timar lang og me vart litt smånervøse då me ikkje såg nokon andre falangar (kvitingar) på bussen, og lura paa om me hadde havna på feil buss, då den me hadde tatt tidlegare var heilt full av dei. Pa den fyrste tissepausa fann me plutseleg Sarah frå Sveits som hadde lura seg unda blikka våre lenger framme i bussen. Sjølv om ingen av dei lokale kunne engelsk fann me ut etter litt resonering at me hadde havna på ein annan buss enn dei andre sidan den var full. Ved godt mot fortsette me vår ferd mot Hoi An. Vel framme traska me saman ut på leiting etter losji og fann etter orten forsøk eit hostel med ledig plass.

Sovebussar er behagelige bussar

Det var her det skjedde. Fjerning av sting og stikking av sprøyter.

Her er ein del av My Son. Ruinar frå ei tid då Champariket var stort. Nesten alt blei øydelagd under vietnamkrigen

Båtturen heimatt var eigentlig den beste opplevelsen på denne utflukten

Vårt fyrste møte med busselskapa som me skulle kontakte underveg for å bekrefte biletten for dei ulike etappane enda med avreise ein dag seinare enn planlagt. Litt surt der og då med tanke på den stramme timeplanen nedover kysten, men sidan Hoi An sjarmerte oss i senk var me berre glade til i ettertid. Dei 3 dagane våre der tilbragte me saman med Sarah, som viste seg å vera ei usedanleg triveleg jente som fartar rundt på ubestemt tid i sør aust asia på eiga hand. Tøft. Tida gjekk med til sykling rundt i gatene i den veldig koselege gamlebyen, sykkeltur til stranda, få laga eit par skreddarsydde plagg og sko (!) (Hoi An er skreddar-hovudstaden i Vietnam), eta god mat og ei utflukt til My Son ruinane ein times køyretur utanfor byen i tillegg til 3 sjukehusbesøk. Desse inkludera fjerning av sting, 5 antibiotikasprøyter og ein antibiotika pillekur. Det viste seg nemleg at lonely planet boka vår hadde rett då ho sa at ein ikkje burde reise på sjukehus i Laos. Legen i Hoi An fortalde at stinga var for stramme og antibiotikakuren for svak slik at eg hadde fått ein liten infeksjon. Makan til styr for eit kutt. I Noreg ville eg sett på eit plaster og sagt meg fornøgd! Satsar paa at det gaar fint framover =)

.

Her er eit bilete frå båtturen heimatt frå My Son-utflukta

Her er byen Hoi An sett frå båten vår

Marit fekk fjerna legghåra med hjelp av ein tråd og noko pulver

Me møtte på mange slike arbeidarar mens me sykla til og frå stronda

Her står Marit, Kristian og Sarah utanfor skreddaren med dagens fangst